Savremena umjetnost u Banjaluci posljednjih godina doživljava pravi procvat, predvođena generacijom ambicioznih umjetnika školovanih na Akademiji umjetnosti u Banjaluci. Akademija je postala plodno tlo za razvoj autentičnih umjetničkih izraza, čiji radovi s lakoćom prelaze granice i pronalaze put do međunarodne publike.
Upravo njih — mlade i autore srednje generacije — okuplja izložba “Banjalučka savremena likovna scena”, koja je predstavljena u Beču.
Osim banjalučkih umjetnika, ključnu ulogu u ovom projektu ima i beogradska Galerija Sanjaj, prepoznata po svom predanom radu na afirmaciji talentovanih umjetnika. Njeni osnivači su Sanja Bjelanović Janković, arhitekta, scenografkinja i dizajnerka, i Nenad Janković (dr Nele Karajlić), multimedijalni umjetnik.
Povodom ove sjajne izložbe banjalučkih umjetnika, imali smo priliku da vodimo online razgovor sa Sanjom Bjelanović Janković, jednom od osnivačica beogradske Galerije Sanjaj i kustosom ove izložbe.
Kroz inspirativan razgovor, Sanja nam je približila kako je došlo do same saradnje, na koji način su birani umjetnici, te koliko je važno pružiti mladim autorima priliku da svoje stvaralaštvo predstave i van granica.
Možete li nam reći nešto više o Galeriji Sanjaj? Kako je nastala i koja je njena misija?
“Galerija Sanjaj smještena je u srcu Beograda, nadomak Trga Republike, Narodnog muzeja i Narodnog pozorišta. Osnovali smo je je 2021. godine s jasnom misijom — da otkriva, afirmiše i podržava mlade, talentovane umjetnike, ali i da pruži prostor već afirmisanim imenima čija djela već imaju svoje mjesto u muzejima i kolekcijama. Pored toga što je fokus Galerije Sanjaj na savremenoj umjetnosti i multimedijalnim programima, ona je ujedno i prostor za izlaganje radova onih umjetnika koji su već dio kulturnog nasleđa, a čija djela krase muzejske prostore. U okviru svog programa Galerija Sanjaj organizuje i izložbe naših slikara koji žive u inostranstvu. U njoj se održavaju i edukativni programi za širu publiku i studente umjetničkih škola. U svojoj praksi Galerija Sanjaj ima i prezentaciju gostujućih izložbi u drugim gradovima i državama. Njena misija je povezivanje umjetnika, istoričara umjetnosti, ljubitelja umjetnosti i kolekcionara”.
Kako je došlo do organizacije izložbe u Beču? Šta je bila inspiracija da okupite umjetnike iz Banjaluke?
“Na poziv gospodina Mladena Filipovića iz Predstavništva Republike Srpske, prihvatila sam ulogu kustosa izložbe koja bi predstavila savremeno stvaralaštvo. Cilj je bio da publici u Beču približimo bogatstvo i raznolikost umjetničkog izraza iz Banjaluke, koji posljednjih godina doživljava pravi procvat. Ponosni smo što su se u organizaciju uključili i Austrijsko-srpski centar, Ambasada BiH i, naravno, Galerija Steiner iz Beča, koja nam je velikodušno ustupila prostor”.
Koji su bili glavni kriterijumi za odabir autora i radova za ovu izložbu?
“Izložba nosi naziv ‘Banjalucka savremena likovna scena’, što je odredilo pravac odabira umjetnika. Ideja je da se napravi pregled i uvid u likovno stvaralštvo Republike Srpske. Fokus je bio na mlađoj ka srednjoj generaciji autora, jer je to zanimljiva grupa koja može da nam prikaže mnogo. Školovani su na Akademiji umjetnosti, koja je osnovana poslije rata i kao relativno mlada škola iznjedrila je mnogo kvalitetnih umjetnika. Interesantan je njihov odnos prema pravcima i tokovima svjetskih umjetničkih zbivanja. U odabiru mi je pomogla Galerija Vagon iz Banjaluke, koja se bavi različitim medijima savremene umjetnosti”.
Koja je bila glavna tema ili koncept ove izložbe? Kako su umjetnici interpretirali tu temu?
“Izložba obuhvata slike šest umjetnika mlađe i srednje generacije različitih senzibiliteta i izraza, koji svjedoče o zbivanjima i dometima umjetnosti kod nas. Jedan narod se ne pamti samo po istorijskim događajima, dobrim i lošim, teškim i lakim, već se pamti i naročito cijeni, po kulturi, umjetnosti i sportskim dometima. Ovo izložba je posebna baš zbog toga sto ima specifican zadatak, da svojim bojama i oblicima preboji i oblikuje dosadašnju predstavu o kulturi jednog naroda i jednog tla, da ostane u pamćenju po talentovanim slikarima slika o njemu i da ostane u pamćenju po nezaboravnim umjetnicima”.
Možete li nam predstaviti neke od autora i njihove radove? Šta ih izdvaja?
“Najmlađa od njih je Vladimirka Velaga koja je na završnoj godini akademije, izražava se u različitim medijima , a na izložbi u Beču je predstavljena sa četiri slike. Njene deformisane ruke, oči i zmijski oblici oslikani izražajnim potezima koje podsjećaju na Van Goga, izazivaju u gledaocu duboku uznemirenost i emociju.
Petar Vidaković je predstavljen sa dva rada i to crtežom i akvarelom, ali i oni su dovoljni da prepoznamo zašto je njegov talenat priznat i zašto je on tako mlad već dobitnik nekoliko važnih nagrada.
Isidoru Branković, svestranu mladu umjetnicu, imam obavezu da predstavim i kao osnivačicu i kustosa Galerije Vagon. Za ovu izložbu sam izabrala četiri njena rada iz iste slikarske faze, jer postavljena zajedno, čine cjelinu toliko upečatljivu da svakom gledaocu više nije potrebno ništa pričati o Isidori, već ste je upoznali i zapamtili. Kolektivno i individualno prelama se u africkom ritmu linija i boja koje neprestano vibriraju.
Vesna Antešević – njene četiri slike plavo – zelenog kolorita, na prvi pogled izgledaju apstraktne, a ako se bolje zagledate razaznaćete privlačne, lepršave fluidne oblike koji će vas nakandno asocirati na plastične kese. Stavljajući ih u drugačiji kontekst, Vesna sugeriše da razmislimo na drugi način o svijetu koji mi kreiramo i za koji nosimo odgovornost.
Renato Rakić, profesor na Univerzitetu za poslovne studije, nedavno je imao veliku samostalnu izlozbu u Muzeju savremene umjetnosti u Banjaluci, pa se na ovoj izložbi u Beču predstavlja sa četiri slike apstraktnog izraza.
Renato snažnim potezima i jarkim bojama, često komplementarnim odnosima, potpisuje uzbudljivu igru koja vas ne može ostaviti ravnodušnim. Naprotiv eksplozija boja vri od emocija i uzbuđenja.
Mihajlo Nikolić, radi kao docent na Akademiji lijepih umjetnosti, bavi se i književnosću, što možda i utiče na njegov stil koji je narativan utoliko ukoliko prepoznate tajnu priču koja se krije u njegovim likovima, čija su tijela dobila neobične, ponekad geometrijske forme da bi sakrila intimu i san iza vidljivog oblika”.
Ova izložba u Galeriji Steiner u Beču ne samo da predstavlja važan iskorak za banjalučku savremenu likovnu scenu, već i potvrđuje koliko je važno umrežavanje umjetnika, galerista i kulturnih institucija u cilju predstavljanja autentičnih umjetničkih glasova na međunarodnoj sceni.
Kroz spoj talenta, predanosti i podrške, banjalučki umjetnici dobili su priliku da svoj rad predstave u jednom od kulturnih središta Evrope — Beču, gradu bogate umjetničke tradicije i otvorenog duha i to u samom srcu starog jezgra grada, nedaleko od Stephansplatza.
Prati nas
