Karahantepe je jedno od najvažnijih neolitskih nalazišta u Turskoj.
Njegova istorija seže unazad do 9. milenija prije nove ere. Iskopavanja ovog arheološkog nalazišta u Şanlıurfi, gdje su na površini vidljive stotine uspravnih kamenih blokova, rezultirala su značajnim arheološkim otkrićima. Među njima se ističu javne građevine s bogatim ukrasima u vidu ljudskih i životinjskih skulptura, kao i monumentalne strukture koje podsjećaju na one iz Göbeklitepea.
Jedan od najnovijih nalaza – reljef divljeg magarca u pokretu, otkriven prošlog ljeta – dodatno naglašava kulturnu i istorijsku vrijednost lokaliteta. Zbog ovih značajnih otkrića, Karahantepe je uvršten među devet najvažnijih projekata Terenskih istraživanja i istraživačkih radova 2023. godine na Šangajskom arheološkom forumu u Kini.
Karahantepe se istražuje u sklopu projekta Taş Tepeler (Kamena uzvišenja) – jednog od najznačajnijih arheoloških poduhvata u Turskoj koji osigurava očuvanje kulturne baštine. Taş Tepeler obuhvata područje u i oko Şanlıurfe, gdje su velike neolitske zajednice podizale trajna naselja i monumentalne građevine posebne namjene. Ova regija obuhvata brojna nalazišta, uključujući Sayburç, Sefertepe, Harbetsuvan Tepesi, Gürcütepe, Çakmaktepe, Medik, Kurttepesi, Taşlıtepe, Ayanlar, Yoğunburç i Yeni Mahalle. Najpoznatija nalazišta su Göbeklitepe, koji se nalazi na UNESCO-voj listi svjetske baštine i smatra se jednim od najstarijih monumentalnih naselja na svijetu, te Karahantepe. Trenutno se u okviru ovog projekta istražuje devet lokaliteta.
Zaštita neprocjenjive kulturne baštine
Kao jedno od najvažnijih neolitskih nalazišta u Turskoj, Karahantepe će uskoro biti zaštićeno posebnom nadstrešnicom. Ova zaštitna struktura dio je projekta Naslijeđe za budućnost, koji je pokrenulo Ministarstvo kulture i turizma s ciljem kontinuiranih arheoloških istraživanja i konzervacije kroz sve četiri sezone. Postavljanjem zaštitnog krova, neprocjenjiva kulturna baština Karahantepea biće sačuvana za buduće generacije.
Zaštitni krov, koji će prekriti oko 5.000 kvadratnih metara, osmišljen je kako bi sačuvao ovo istorijsko nalazište od nepovoljnih vremenskih uticaja. Njegov talasasti oblik harmonično se uklapa u prirodni teren, dok strateški postavljeni otvori omogućavaju prirodnu ventilaciju i poboljšavaju unutrašnje uslove. Zahvaljujući modularnoj konstrukciji, broj nosećih stubova je sveden na minimum, čime se postiže ravnoteža između estetike i funkcionalnosti. Osim toga, dizajn omogućava buduća proširenja i prilagođavanja kako se iskopavanja budu nastavljala.
Foto: TGA
